روزنامهی اعتماد به نقل از منابع آگاه گزارش داده است که رییس سازمان غذا و داروی ایران در سفر دو هفته پیش خود به افغانستان، به طالبان پیشنهاد داد که مقداری از تریاک کشفشده را به آن کشور بفروشد.
بر پایهی گزارش این نشریه، طالبان این درخواست را نپذیرفت و به جای آن، تریاکها را آتش زد.
روزنامهی اعتماد افزود که قرار بود در صورت همسویی طالبان، به میزان نیاز یک ساله، تریاک کشفشده از سوی طالبان، خریداری شده و برای تولید دوا به ایران منتقل شود.
چند ماه پیش دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران هشدار داده بود که به دنبال کاهش کشفیات تریاک و تاثیر ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، صنعت دواسازی ایران با چالش جدی برای تولید دواهای مخدر روبهرو شده است.
یک منبع آگاه به روزنامهی اعتماد گفت که 4 کارخانهی اصلی و حدود 10 کارخانهی «وابسته» در صنعت دواهای مخدر در ایران هر سال باید 500 تُن تریاک خالص در اختیار داشته باشند، در حالی که کل کشفیات تریاک پارسال کمتر از 210 تُن بود.
به دنبال این هشدارها، بحثهایی در ایران برای کشت قانونی خشخاش مطرح شدند. تولید تریاک در ایران از زمان انقلاب ۱۹۷۹ میلادی ممنوع شده است.
جمهوری اسلامی رویکرد سختگیرانهای نسبت به قاچاق و مصرف مواد مخدر دارد. سازمان عفو بینالملل سال گذشتهی میلادی اعلام کرد که «بیش از نیمی از ۸۵۰ تنی» که در ایران در سال ۲۰۲۳ اعدام شدند، با اتهامات مرتبط با مواد مخدر روبهرو بودند.
طبق کنوانسیون 1961 هیات بینالمللی کنترول مواد مخدر، به جز 12 کشور، هیچ کشوری اجازهی بهرهبرداری اقتصادی از تریاک کشفشدهی خود را ندارد و تمامی کشفیات باید سوزانده و نابود شوند.
افغانستان پس از تصویب این کنوانسیون، نه تنها مجاز به صادرات کشفیات تریاک خود نبود، بلکه حتی اجازه نداشت این کشفیات را برای مصارف طبی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار دهد.
ایران هم از امضاکنندگان این کنوانسیون است.
روزنامهی فایننشال تایمز پیشتر گزارش داد که ایران برای سالها به ضبط مواد مخدر غیرقانونی از افغانستان متکی بود و اکنون آمارهای دولت این کشور نشان میدهند که میزان این توقیفها از ۷۵۰ تُن در سال ۲۰۲۱ به حدود ۲۰۰ تُن در سال گذشتهی میلادی رسیده است.
سازمان خوراک و دوای ایران هشدار داده است که کمبود عرضهی مواد مخدر به این کشور، میتواند سلامت عمومی را تهدید کند.
