شبکهی خبری الجزیره در گزارش تازهی خود نوشته است که تاجیکستان، برخلاف گذشته، سیاست «واقعگرایانهتری» نسبت به طالبان در پیش گرفته است. این رسانه با چندین کارشناس و مقام رسمی در این باره گفتوگو کرده است.
وحیدالله محمودی، سفیر پیشین افغانستان در تاجیکستان به الجزیره گفت که دوشنبه در ابتدای سال 2025، سیاست خارجی خود نسبت به افغانستان را تغییر داد. این در حالیست که به گفتهی او، تاجیکستان تنها کشوری بود که تا اواخر 2024، از مخالفان طالبان حمایت میکرد.
شاه محمود، معاون وزارت دفاع دولت پیشین افغانستان گفت که تاجیکستان نمیتواند به تنهایی از عهدهی فراهمسازی پناهگاه به مخالفان طالبان برآید، آنهم در شرایطی که این مخالفان در 4 سال گذشته «پیشرفتی نداشتهاند» و دیگر کشورهای آسیای میانه با این گروه روابط اقتصادی و بازرگانی برقرار کردهاند.
دوشنبه در ابتدای به قدرت رسیدن طالبان، موضع سختگیرانهتری نسبت به این گروه داشت، اما در ماههای پسین به گزارش الجزیره، این رویکرد نرمتر و با این حال، محتاطانهتر شده است.
جعفر سعیدی، سفیر تاجیکستان در افغانستان به الجزیره گفت که طالبان باید دولتی فراگیر تشکیل دهد و دوشنبه میخواهد افغانستان امن باشد و برای همسایگان خود تهدیدی ایجاد نکند.
او گفت: «ما کوشش میکنیم به مردم افغانستان با تمام توان خود کمک کنیم و میخواهیم در بازسازی این کشور نقش داشته باشیم. تحولات مثبت در افق دیده میشود و ما از آنها استقبال میکنیم. ثبات افغانستان، ثبات تاجیکستان و منطقه است.»
وحیدالدین عمروف، پژوهشگر تاجیکستانی باور دارد که تاجیکستان در سالهای نخست رویکار آمدن طالبان در افغانستان، این گروه را «تهدید مستقیم» میدانست، اما امروز به دلایل امنیتی، بر ضرورت همکاری با آن تاکید میکند.
به گفتهی او، پس از آن که ازبیکستان، قزاقستان و ترکمنستان با طالبان روابط مستقیم برقرار کردند، تاجیکستان خود را در انزوا دید. به رسمیت شناسی طالبان از سوی روسیه نیز ممکن است در تغییر دیدگاه دوشنبه تاثیرگذار بوده باشد.
تاجیکستان به زلزلهزدگان افغانستان 3 هزار تُن کمک بشردوستانه فراهم کرده است. این اقدام، از دیدگاه کارشناسان، پیام حسن نیت به طالبان تعبیر شده است.
عبدالکریم خلیل، پژوهشگر امور امنیتی گفته است که دو کشور بیش از 13 صد کیلومتر مرز مشترک دارند و در این صورت، همکاری تاجیکستان با طالبان که به قدرت بالفعل بدل شده، یک ضرورت امنیتی است نه صرفاً یک گزینهی سیاسی.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان به الجزیره گفت: «تاجیکستان همسایهی ما است و میخواهیم روابط قویای با آن داشته باشیم… مسئولان افغان و تاجیک مدتهاست بازدیدهای متقابل داشتهاند تا روابط دوجانبه را تقویت کنند. مسائل حلنشده تنها از طریق گفتوگو قابل حل هستند.»